Առցանց առաջադրանքներ հայոց պատմությունից

Առաջադրանք 1

Ա.Ներկայացնել հետևյալ տեղանուների հոմանիշները

1.Արմենիա - Արամ

url

2.Մասիս    -Ամասիա

url          

3.Արագած - Արամանյակ

images

4.Արմավիր - Արամայիս

g_image

5.Երասխ - Արաքս

images

6.Այրարատ - Արա գեղեցիկ

800px-garni_gorge_armenia_31

7.Գառնի

0b08f60932

8.Գեղամա ծով-Սևանա լիճ

url

9.Շիրակ

220px-shaki_waterfall2

10.Սիսան - Դարաքիլիսա

Բ.Աշխատանք Սկզբնաղբյուրների հետ

pg_2087483522_CIMG4554-1000x562.jpg

փորձեք գտնել որ հեղինակների և պատմիչների խոսքերն են 

Ա.«Արմենիայի մեծագույն մասի տիրակալ»

Հույն պատմագիր Պոլիբիոսը, ասել է Արտաշես Ա-ին

Բ.«Կամուրջներ չհանդուրժող Արաքս»

Հռոմեացի բանաստեղծ Ալբիոս Տիբուլլոսը

Գ.«Նա քաղաքը շրջապատեց 50 կանգուն բարձրության պարիսպով, որի հաստության մեջ կային ձիերի բազմաթիվ ախոռներ:Քաղաքի արվարձանում նա կառուցեց պալատ՞ ընդարձակ զբոսայգիներով, որսատեղերով և լճերով:Մերձակայքում նա բարձացրեց նաև հզոր մի բերդ:»

Դ.Որ պատմիչն է Սահակ Պարթևի գործունեությունը բարձր գնահատելով, գրել, որ նա չդադարեց հոգևոր կաթով սնուցանել «եկեղեցու մանուկներին Մեսրոպի հետ միյասին, որին հաստատեց Վաղարշապատ քաղաքի կաթողիկե Եկեղեցում, իսկ ինքը մնաց Բագրևանդ Գավառում»

Մեսրոպ Մաշտոց

Ե.«Հայաստանի մեջ է բուն հայկական խնդիրը, և Պերլինի մէջ կորոնենք այն»

Խրիմյան Հայրիկ

Զ.«Լեռնային Ղարաբաղը մշտնջենապես բնակեցված է եղել հայերով և նրանց հայրենիքի մի հատվածն է, որը Ստալինի մեղքով հայտնվելով Ադրբեջանի կազմում, 65 տարի շարունակ ենթարկվել է ստորացման,վիրավորանքների ու ամեն տեսակի ճնշումների…Լեռնային Ղարաբաղի ճակատագիրը կարող են լուծել միայն Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչները… Ստեղծված իրավիճակի միյակ ճշմարիտ լուծումը կարող է լինել Լեռնային Ղարաբաղի դուրս բերումը Ադրբեջանի կազմից»

Հենրիխ Պողոսյան

Առաջադրանք 2

Ա.Որոշեք նշված ճակատամարտերը հայերի և……… ում միջև են տեղի ունեցել և որ թվականին:Նշեք նաև ճակատամարտերի արդյունքները:

1.Արածանի Ճակատամարտ հայերի և Հռոմեացիների Միջև (Մ.Թ.Ա 68-ին սեպտեմբերի 22), Հայկական բանակի հաղթանակ

2.Բասենի Ոսխայի ճակատամարտ հայերի և Պարսիկների միջև (297թ.) , Հայ-հռոմեական բանակի հաղթանակ

3.Ներսեհապատի ճակատամարտ հայերի և Պարսիկների միջև (482թ.)

4.Վարդանակերտի ճակատամարտ հայերի և 

  • Արաբների միջև (703թ. հունվար), Հայերի հաղթանակ

5.Արճեշի ճակատամարտ հայերի և Արաբական խալիֆայության միջև (775թ. ապրիլի 15), արաբների հաղթանակ

6.Արձնիի ճակատամարտ հայերի և Արաբական խալիֆայության միջև (775թ.), արաբների հաղթանակ

7.Ծումբի ճակատամարտ հայերի և Ատրպատականի ամիրա Մամլանի դեմ (998թ.)

8.Բերդուսի ճակատամարտ հայերի և Իկոնիայի սելջուկյան սուլթանության զորքերի միջև (1107թ.)

9.Կոտմանի ճակատամարտ հայ-վրացական ուժերի և Մոնղոլների միջև (1221թ.)

10.Սաթխայի ճակատամարտ հայ-վրացական ուժերի և Թուրքիայի միջև (1877թ.)

Բ.Գտեք նշված հայ ուսուցիչները, գիտնականները որ համալսարաններում են դասավանդել և գիտության որ բնագավառն են ներկայացրել և ինչ աշխատություների գրքերի հեղինակներ են եղել

1.Հովհան Որոտնեցի  -Տաթևի համալսարանի հիմնադիր և ուսուցչապետ

Աստվածաբան, փիլիսոփա, մանկավարժ:

p039102.jpg

2.Մխիթար Գոշ  - Հոգևորական, մանկավարժ, օրենսդիր, գիտնական

Աշխատություններից հայտնի է՝ <<Գիրք Դատասնաի>>-ն իր խմբագրություններով և գրականության դարբեր գրքերով:

url.jpg

3.Հովհաննես Իմաստասեր - հայ մատենագիր, փիլիսոփա, գիտնական, մանկավարժ, բանաստեղծ, երաժշտագետ, մաթեմատիկոս և պատմաբան: Գլխավորել է Հաղպատի դպրոցը:

200px-Hovhannes-odzneci.jpg

4.Եսայի Նչեցի - Մանկավարժ, քերական, մատենագիր, հասարակական-հոգևոր գործիչ, Աստվածաբան, փիլիսոփա: Գլաձորի համալսարանի հիմնադիր, ղեկավար և ուսուցչապետ:

  1. «Մեկնութիւն Եզեկիէլի»
  2. «Վերլուծութիւն քերականութեան»
  3. «Դաւանութիւն և խոստովանութիւն ի Սուրբ Երրորդութիւն»
  4. «Սուղ ինչ պատճառ ձեռնադրութեան քահանայի»
  5. «Յաղագս կարգաց եկեղեցւոյ»
  6. «Յաղագս եկեղեցւոյ խորհրդեան»
  7. «Թուղթ վասն կարգաց եկեղեցւոյ և ժամուց»
  8. «Թուղթ Եսայեայ վարդապետին պատասխանի ընդդէմ պարոն Հեթմոյ»
  9. «Թուղթ Եսայեայ ի Տէր Մատթէոսն»
  10. «Թուղթ շրջաբերական յաղագս ողորմութիւն տալոյ ի նպաստ Ս. Կարապետին Տարօնոյ»

Esayi_Nchetsi.jpg

5.Գրիգոր Մլիճեցի - Մանրանկարիչ, նկարիչ, Կիլիկիայի մանրանկարչության դպրոցի Սկևռայի գրչատան ներկայացուցիչ:

Եղել է «Տիգրանակերտի Ավետարանը» նկարազարդողներից մեկը: Նկարազարդել է «Սկևռայի Ավետարանը» և «Մատեան ողբերգութեան»-ը:

p032408_.jpg

6.Հովհաննես Երզնկացի- Ամենայն հայոց կաթողիկոս և բանաստեղծ:

Գրել է փիլիսոփայական, բնագիտական, տիեզերագիտական, քերականական, կանոնական, խրատական, մեկնողական, դավանաբանական-քաղաքական, աստվածաբանական և այլ բնույթի բազմաթիվ գործեր ու չափածո երկեր, որոնց թիվն անցնում է հարյուրից։

Գրել է աշխարհիկ և կրոնական ստեղծագործություններ են՝ տաղեր, շարականներ, ողբեր, մեղեդիներ, խոհա-խրատական, իմաստաբանական քառյակներ։ Երզնկացու չափածոն զարգանում է երեք հիմնական ուղղությամբ՝ կրոնական, գիտական և աշխարհիկ։

Hovhannes_Pluz_Yerznkatsi.jpg

7.Ներսես Լամբրոնացի - Հայ մատենագիր, գիտնական, փիլիսոփա, պետական և եկեղեցական գործիչ, հրապարակախոս, բանաստեղծ, երաժիշտ, գրող և թարգմանիչ:

Պաշտոնավարել է Լևոն Բ ի արքունիքում՝ որպես ատենադիր, պալատական խորհրդատու և թարգմանիչ: Իր մտավոր ու ճարտասանական կարողությամբ վաստակել է հմուտ հրապարակախոսի համբավ։ Նրա պատվերով ընդօրինակված Գրիգոր Նարեկացու «Մատյան ողբերգության» երկը մեզ հասած ամենահինն (1173) ու լավագույնն է։

Nerses_Lambronatsi.jpg

8.Մխիթար Սեբաստացի - եկեղեցական գործիչ, հայագետ, Մխիթարյան միաբանության հիմնադիր:

Մխիթար Սեբաստացին աշխարհաբարի քերականության առաջին դասագրքի՝ «Դուռն քերականութեան աշխարհաբար լեզուին հայոց»-ի (1727 թ.) հեղինակն է։ Արժեքավոր է նաև նրա «Քերականութիւն գրաբար լեզուի հայկազեան սեռի» (1730 թ.) երկը, որտեղ քննել է գրաբարի ձևաբանությունը, շարահյուսությունը, սահմանել կանոններ, անդրադարձել ուղղագրության և այլ հարցերի։

url.jpg

9.Հարություն Ալամդարյան - Հայ բանաստեղծ, գրող, մանկավարժ, հասարակական-քաղաքական և եկեղեցական գործիչ, Հայ առաքելական եկեղեցու Վիրահայոց թեմի առաջնորդ:

Եղել է Լազարյան ճեմարանի առաջին տեսուչը և ուսուցիչը:

Ալամդարյանը գրել է քնարական-սիրային բանաստեղծություններ, ձոներ, առակներ, պատմական ողբերգություն  («Հռադամիզդ և Զենոբիա» անավարտ):

Գրել է կնոջ մահվան ազդեցությամբ, ողբացել իր վաղաևցիկ սերը («Նազելւոյս դէմքն էր ճերմակ ու կարմիր»):

Նման տրամադրությամբ են համակված նաև «Կոծ», «Սուգ», «Ողջոյն հրաժեշտի զաւակաց իմոց» և այլ բանաստեղծություններ։

harutyun_alamdaryan

10.Մեսրոպ Թաղիադյան - Գրող, մանկավարժ, հրապարակախոս: Նա գրական, մանկավարժական բեղմնավոր գործունեություն է ծավալել, թողել գրական հարուստ ժառանգություն։

Հրատարակել է ծավալուն աշխատություններ, նրանց շարքում և մայրենի լեզվի երկու դասագիրք, հետագայում՝ նաև երրորդը։ 1845 թվից Թաղիադյանի խմբագրությամբ կամ վերահսկողությամբ սկսում է հրատարակվել «Ազգասեր», իսկ 1848 թվից նրան փոխարինող «Ազգասեր Արարտյան» պարբերականները:

Մեսրոպ_Թաղիադյանի_կիսանդրին_Կարբիում_(1).JPG

Գ.Որոշեք նշված մարդկանց ազգային պատկանելիությունը և մասնագիտությունը, Յուրաքանչյուրին բնութագրեք 3-4 նախադասությամբ:

1.Նիկողայոս Մառ- Վրացի արևելագետ, մարդաբան, հայագետ, լեզվաբան և հնագետ:

Nikolai_Marr_1905.jpg

2.Լևոն Օրբելի - հայ ֆիզիոլոգ, էվոլյուցիոն ֆիզիոլոգիայի ուսմունքի ստեղծողներից է
www.anunner.jpg

3.Անդրեաս Արծրունի - հայ երկրաբան և Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի թղթանդամ

Arzruni_Andreas.jpg

4.Նելսոն Հորացիո - Անգլիացի ծովակալ և սպա:

url.jpg

5.Ռաստրելի Բարտոլոմեո - Իտալացի ճարտարապետ:

1_.jpg

6.Վիլհելմ Ռենտգեն - գերմանացի ականավոր ֆիզիկոս

Roentgen2.jpg

7.Սենեկա Լուկյոս - Հռոմեացի դրամատուրգ, բանաստեղծ, փիլիսոփա, ասացվածքների հեղինակ, պետական գործիչ, քաղաքական գործիչ, գրող:

Duble_herma_of_Socrates_and_Seneca_Antikensammlung_Berlin_07.jpg

8.Արշիլ Գորկի - աշխարհահռչակ ամերիկահայ նկարիչ

%d5%a1%d6%80%d5%b7%d5%ab%d5%ac-%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%af%d5%ab

9.Ջուզեպե Գարիբալդի-Իտալացի ազգային հերոս, Ռիսորժիմոնտոյի ռազմական հրամանատար, բազմաթիվ հիշատակագրությունների հեղինակ:

url.jpg

10.Գառզու- Ֆրանսահայ նշանավոր նկարիչ, բեմանկարիչ, ֆիգուրատիվ արվեստի վարպետ վիմագրող:

Image_3224.jpg

Առաջադրանք 3

Որոշեք նշված ճարտարապետական կոթողների, հուշարձաների եկեղեցիների անուները կառուցման վայրը և ժամանակագրությունը:

ա. Անիի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի կամ Անիի Մայր Տաճար, Անի քաղաքի գլխավոր եկեղեցին, կառուցվել է 989-1001 թթ:

Ani,-The-Church-of-Holy-Redeemer_7.jpg

բ. 

Շատին վանքը կառուցվել է 929 թվականին, որը գտնվում է Վայոց Ձորի Շատին գյուղից մոտ 4 կմ արևելք, Եղեգիսի մերձակա ափին գտնվող լեռան լանջին:

getimage

գ.Հառիճավանք, միջնադարյան եկեղեցական համալիր Հայաստանում ամենահին շինությունը 7-րդ դարում կառուցված։

0

 

դ. Խոսրովի արգելոց

image.jpg

ե.Գլակա վանք (Մշո Սուրբ ԿարապետԻննակնյան վանք), վանքային համալիր Մեծ Հայքի Տուրուբերան նահանգի Տարոն գավառում (այժմ՝ Թուրքիայի տարածքում է), գտնվում էր Աշտիշատից ոչ հեռու, եղել է հեթանոսականմեհենատեղի, վանքի է վերածվել քրիստոնեության ընդունման ժամանակ՝ 4-րդ դարում։

jpg182.jpg

զ. Մշո Սուրբ Առաքելոց վանք, Ս․ Ղազարի վանք, Տիրինկատարի վանք, Ս․ Թադևոս, Թարգմանչաց վանք, միջնադարյան հայկական վանքային համալիր պատմական Մեծ Հայքի Տուրուբերան նահանգի Տարոն գավառում (ներկայիս Թուրքիայի Մուշի գավառի տարածքում, Մուշ քաղաքից 5 կմ դեպի հարավ-արևելք)։

Armenian_monastery_of_s_apostles_in_moush.jpg

է.Նորատուս, գյուղ Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզում, որը կառուցել է Գեղարքունիքի Սահակ իշխանը 9-րդ դարի վերջին։

 

photo_192120_4ca1c5e62.jpg

ը. Վարագավանքը հայկական վանական համալիր է Տավուշի մարզում, Վարագավան գյուղից 3.5 կմ հարավ-արևմուտք, բարձր ժայռի վրա, անտառապատ լեռներով շրջապատված։ Վանքը հիմնել է Դավիթ Բ Կյուրիկյան թագավորը 1193-1198 թվականներին:

5_504_1299312639.jpg

Առաջադրանք 4

ա.Սովորաբար Պատմությունը ուսումնասիրելիս մենք շատ ենք հանդիպում իրար հակասող փաստերի, երևույթների և իրադարձություների և այդ պահին առաջանում է շատ հաճախ տրվող «ինչուները» Կամ ինչով էր պայմանավորված:Այս առաջադրանքի հարցերին պատասխանելու համար, նախ և առաջ անհրաժեշտ է ուսումնասիրել, յուրացնել հարցերի բովանդակային մասը, այնուհետև կատարել առաջադրանքի պահանջները:Յուրաքանչյուր հարցին պատասխանել կոնկրետ հիմնավորված փաստերի հիման վրա, որքան հնարավոր է համառոտ և հարցի բովանդակային մասից աշխատեք չշեղվել:

1.Ինչու 1920 թվականի օգոստոսի 10-ին Փարիզի Սևր արվարձանում կնքված պայմանագիրը, այդպես էլ մնաց թղթի վրա:

Սևրի հաշտության պայմանագիրը կարող էր նպաստել Հայկական հարցի լուծմանը և հայ ժողովրդին տրամադրել նրա ազգային համախմբման համար բավարար տարածք։

2.1878 թ Բեռլինի վեհաժողովում Հայկական հարցը միջազգայնացվեց սակայն այն չլուծվեց ի՞նչու:

Բեռլինում Ռուսաստանի պատվիրակության ղեկավար՝ Ալեքսանդր Գորչակովը վետո է դնում Հայաստանի ինքնավարության ծրագիրը կոնգրեսի օրակարգ ընդգրկելու վրա՝ պատճառաբանելով, թե հայերն անկախություն չեն ուզում։ Կոնգրեսի աշխատանքների ընթացքում Գորչակովին փոխարինում է Պյոտր Շուվալովը։ Եվ Խրիմյանի խնդրանքով, Անգլիայի ներկայացուցիչ Սոլսբերին կրկին առաջարկում է օրակարգ մտցնել Հայաստանի Ինքնավարության ծրագիրը, սակայն Ռուսաստանի պատվիրակության ղեկավար Շուվալովը կրկին վետո է դնում։ Այդ պատճառով Հայաստանի անկախության հարցը չի մտնում Բեռլինի կոնգրեսի օրակարգ, սակայն Սոլսբերիի առաջարկով օրակարգ է մտնում բարենորոգումներ իրականացնելու հարցը, որը ներառվում է դաշնադրության մեջ։

3.Ինչպես գիտենք 1920 թվականի գարնանից սկսած մինչև աշուն Անդրկովկասում ստեղծվել էր բարդ քաղաքական իրավիճակ:Հարց ի՞նչով էր պայմանավորված Քեմալա-Բոլշևիկյան մերձեցումը, և այդ մերձեցումը Հայաստանի համար ինչ հետևանք ունեցավ:

 

4.Ինչով էր պայմանավորված այն հանգամանքը, որ Բյուզանդիան 11-րդ դարի կեսերից սկսած հայ իշխաներին և զորավարներին իր կայսրության արևելյան շրջաններում հատկապես կիլիկիայում շնորհում էր կալվածքներ բերդեր և այլ արտոնություներ:

5.Ինչով էր պայմանավորված 1920-ական թվակաների վերջին խորհրդային միության ղեկավար Ստալինի և նրա շրջապատի կողմից Նոր տնտեսական քաղաքականությունից       ՆԷՊ-ԻՑ հրաժարվելը և ստալինյան բռնություների պատճառները որոնք էին:

6.Վերլուծելով 1828 թվականի փետրվարի 10-ի Ռուսաստանի և Պարսկաստանի միջև կնքված Թուրքմենչայի պայմանագիրը. փորձեք պատասխանել այս պայմանագրի բացասական և դրական հետևանքները:

7.Ինչով էր պայմանավորված խորհրդային միյության փլուզումը բերեք կոնկրետ օրինակներ

տնտեսական,քաղաքական և սոցիալական:

 

Write a comment

Comments: 8